Norovîrusa infekcija
Apskatît komentârus (0)
21.12.2019
Avots: Rîgas domes Labklâjîbas departaments un portâls Veselîgs Rîdzinieks | «Kâ tikt galâ ar ziemas “vçdergripu”?» | http://www.veseligsridzinieks.lv/ka-tikt-gala-ar-ziemas-vedergripu/#more-20585 |
Gada aukstajâ laikâ vîrusi nav nekâds retums. Rudens un ziemas periodâ no tiem visbieþâk cieð kakls, deguns un elpceïi. Ziemai raksturîgs ne vien tas, ka palielinâs gripas izplatîba, bet ir vçl kâds gripas nosaukuma lîdzinieks – tautâ saukts par “vçdergripu”. Tâ ir zarnu infekcija jeb norovîruss. Kâ sevi pasargât no inficçðanâs ar ðo nepatîkamo kaiti?
Kas ir ðî slimîba?
Norovîruss ir akûta vîrusinfekcija, kuras raksturîgâs izpausmes ir caureja, spontâna vemðana, sâpes vçderâ, neliela íermeòa temperatûras paaugstinâðanâs un slikta dûða. Lai inficçtos, pietiek ar pavisam niecîgu daudzumu norovîrusa daïiòu. Turklât inficçðanos var izraisît ne tikai tieða kontaktçðanâs ar slimnieku, bet arî saskare ar viòa izmantotâm lietâm, un tieði tas padara ðo slimîbu ârkârtîgi lipîgu.
Kâ apgalvo Slimîbu profilakses un kontroles centra speciâlisti, saslimðanas ar norovîrusu gadîjumi tiek reìistrçti visu gadu, taèu lielâka ðî vîrusa aktivitâte ir tieði aukstajos mçneðos. Un izòçmums nav arî ðî ziema.
Kâ atpazît simptomus?
70 % gadîjumu saslimðana sâkas ar vemðanu (kas bieþâk piemeklç bçrnus) un caureju – pieauguðajiem. Inkubâcijas periods (laiks no inficçðanâs brîþa lîdz slimîbas pirmajâ izpausmçm) ir no 10–12 stundâm lîdz 4 diennaktîm (parasti 24–48 stundas). Slimîba ilgst 2–3 dienas un pçc tam pâriet, taèu cilvçks, kurð to pârslimojis, vçl kâdu laiku var bût infekcijas pârnçsâtâjs. Îpaði bîstama ðî slimîba ir zîdaiòiem, jaunâkâ vecuma bçrniem un cilvçkiem ar novâjinâtu imûnsistçmu, jo tâ izraisa spçcîgu organisma atûdeòoðanos.
Tâ kâ vîruss izdalâs arî vemðanas laikâ, tâ daïiòas viegli nonâk gaisâ un izraisa inficçðanos gaisa pilienu ceïâ, izplatoties mikroskopisku siekalu daïiòu veidâ, ja cilvçki atrodas cieðâ kontaktâ. Tas arî ir iemesls, kâdçï gadîjumâ, ja bçrnudârza grupiòâ tikai vienam bçrnam ir sâkusies norovîrusa izraisîta vemðana, var uzskatît, ka norovîruss ir guvis „simtprocentîgu trâpîjumu mçríî”, un rçíinâties ar risku, ka pçc vienas vai divâm dienâm slimîba piemeklçs arî pârçjos grupiòas bçrnus un pat audzinâtâjas. Norovîrusi ir izturîgi pret apkârtçjâs vides ietekmi un spçj ilgstoði izdzîvot uz daþâdâm virsmâm, tâdçï arî vide var izraisît jaunus saslimðanas gadîjumus. Tâ kâ imunitâte pret norovîrusu ir nenoturîga, ir iespçjama arî atkârtota inficçðanâs.
Kâ pasargât sevi no norovîrusa?
Pirmâm kârtâm ir jâievçro elementâri higiçnas un profilakses noteikumi:
- vairâkas reizes dienâ rûpîgi jâmazgâ rokas ar ziepçm, jo îpaði slimoðanas laikâ, jo vîruss izplatâs arî ar roku starpniecîbu;
- rokas rûpîgi jânomazgâ gan pirms un pçc tualetes apmeklçjuma, gan çdiena gatavoðanas;
- jâatradina bçrni no pirkstu, kâ arî zîmuïu un citu priekðmetu bâðanas mutç, jo uz tiem var atrasties infekcijas izraisîtâji;
- jâcenðas ar nemazgâtâm rokâm nepieskaties acîm, degunam un mutei;
- cilvçki, kuriem ir akûtas zarnu infekcijas simptomi, nedrîkst piedalîties pârtikas produktu raþoðanâ, çdienu gatavoðanâ, transportçðanâ un tirdzniecîbâ;
- inficçti bçrni nedrîkst apmeklçt bçrnu iestâdes un kolektîvus;
- ja vîruss var bût nonâcis uz virsmâm vai priekðmetiem (piemçram, veicot sakopðanu pçc vemðanas), jâvalkâ individuâlie aizsardzîbas lîdzekïi (piemçram, vienreizçjâs lietoðanas cimdi un vienreizçjâs lietoðanas priekðauts). Lai izvairîtos no gaisâ esoðajâm siekalu daïiòâm, satîrot vçmekïus, jâvalkâ sejas aizsargmaska;
- nedrîkst lietot uzturâ nemazgâtus augïus un dârzeòus;
- ja mâjâs atrodas norovîrusa infekcijas slimnieks, jâveic piesardzîbas pasâkumi – slimniekam jâlieto atseviðíi personîgâs higiçnas lîdzekïi un trauki;
- telpu uzkopðanâ jâlieto sadzîves íîmijas lîdzekïi ar dezinficçjoðu iedarbîbu. Efektîvas profilakses metodes ir arî regulâra telpu vçdinâðana un saskarsmes ar slimnieku ierobeþoðana.
Atpakaï